Przewrót na WF-ie. Inauguracja III edycji programu WF z Klasą za nami

28 września 2015 roku odbyła się inauguracja trzeciej edycji programu WF z Klasą. Salę konferencyjną zapełnili m.in. Adam Korol, minister sportu i turystyki, Joanna Berdzik, wiceminister edukacji, a także przedstawiciele szkół i osoby zaangażowane w zmiany na lekcjach WF-u. Spotkanie poprowadził Piotr Pacewicz - współinicjator akcji, dziennikarz i publicysta.

Hasło tegorocznej inauguracji to "Przewrót na WF-ie". Dlaczego? - Chcemy radykalnie zmienić pozycję WF-u. Pragniemy nadać większy prestiż temu, co robią nauczyciele i wszystkie osoby, które angażują się w rozwój fizyczny dzieci - mówiła z zapałem Alicja Pacewicz, współautorka programu WF z Klasą. Nie każdemu jednak hasło przypadło do gustu. - Od jednego z naszych liderów usłyszałam, że w edukacji przecież chodzi o ewolucję, a rewolucje bywają niebezpieczne. Nasza rewolucja polega na ciągłym zwiększaniu zasięgu, włączając nowe szkoły do działania. Ten zasięg budujecie wy, nauczyciele - wyjaśniała koordynatorka akcji Aleksandra Saczuk.

Krok po kroku do zdrowia

We wrześniu ruszyła III edycja programu WF z Klasą. Organizatorzy planują rozszerzyć pole do rozmów. - Staramy się przede wszystkim słuchać tego, co do nas mówicie, czego potrzebujecie i zgodnie z tym dostosowujemy nasze działania - przekonywała pani Aleksandra. Za przykład podany został temat, poruszony podczas kwietniowej debaty. Zauważono wówczas, iż w rozmowach na temat WF-u brakuje wątku zdrowotnego, a przecież bez odpowiedniej higieny życia i żywienia nie ma mowy o podnoszeniu swojej sprawności. Edycja 2015/2016 zdaje się spełniać te oczekiwania. Do współpracy dołączyło po raz drugi Ministerstwo Zdrowia, a na inauguracji w roli gościa pojawił się doktor Michał Sutkowski prezes warszawskich lekarzy rodzinnych. Ponadto gośćmi spotkania byli Dariusz Buza - dyrektor Departamentu Sportu dla Wszystkich oraz socjolożka sportowa Renata Włoch.

Temat zdrowotny był przez wszystkich uczestników często poruszany ze względu na ustawę "sklepikową", która została wdrożona 1 września 2015 r. Jej propagatorką jest wiceminister Joanna Berdzik, która również była gościem inauguracji. Wielu nauczycieli wyrażało radość z powodu wprowadzonych zmian, chociaż były również wątpliwości, ustawa wydaje się bowiem niektórym zbyt radykalna. - Uważam, że raz na jakiś czas batonik nie zaszkodzi. Sklepikami nie załatwimy problemu, przed szkołami stawiane są automaty z niezdrową żywnością, ale w dużej mierze to rodzice kupują słodycze dzieciom. Propagujemy zdrową żywność, jednak gdy nauczycielki jedzą sałatki, dziecko wyjmuje drożdżówkę. Myślę, że ustawę można jeszcze trochę zmodyfikować, jednak zdaję sobie sprawę, że wiele zależy od rodziców - mówiła nauczycielka z gimnazjum w Radomyślu.

Joanna Berdzik chętnie podejmowała dyskusję z nauczycielami. - Na pewno jest przestrzeń do poprawy w rozporządzeniu o żywności w szkole, ale wiem, że idziemy w dobrym kierunku. Jednak istotą zmian dokonujących się w szkole nie są przepisy i rozporządzenia. To nie one zmieniają szkołę, tylko państwo. Ważne, żebyśmy my tymi rozporządzeniami państwu nie przeszkadzali - stwierdziła przedstawicielka MEN.

Jak przekonywał doktor Michał Sutkowski, radykalne działania są potrzebne. - 75 proc mężczyzn w wieku 35-45 lat ma nadwagę. 85 proc dzieci ma wady postawy, 22 proc nadwagę, natomiast 28 proc boryka się z przewlekłymi schorzeniami (nie licząc otyłości). Po drugiej stronie mamy badanie GUS, z którego wynika, że 93 proc społeczeństwa jest przekonanych o tym, że z ich stanem zdrowia jest wszystko w porządku. To nieprawdopodobne, jak świadomość społeczna mija się z rzeczywistością - ostrzegł Sutkowski.

"Ludzi trzeba edukować"

Jednak głównym celem WF-u z Klasą jest polepszanie jakości lekcji wychowania fizycznego, a także uświadamianie, jak ważną rolę pełnią te zajęcia. Sprawa jest paląca, wszak w ostatnich latach drastycznie zwiększała się liczba całorocznych zwolnień dzieci z zajęć sportowych. Ministerstwo Edukacji Narodowej zmierzyło się również z tym tematem. 1 września weszła w życie ustawa, która umożliwia lekarzom wypisywanie zwolnień nie z lekcji WF, ale z poszczególnych ćwiczeń. Po trzech tygodniach wdrożenia nowelizacji, nauczyciele mieli możliwość wstępnego zbadania efektów z wprowadzonych zmian. - Otrzymałam od dziecka zaświadczenie o zwolnieniu z gier zespołowych, ze skoków, z pływania, biegania. Może za to uczestniczyć w ćwiczeniach relaksacyjnych i oddechowych. I jak ja mam tego chłopca ocenić? - wyraziła wątpliwości jedna z WF-istek biorących udział w inauguracji.

Takich głosów pojawiło się niestety więcej. - Zapytałam ucznia, dlaczego ma zwolnienie z zajęć WF-u. Usłyszałam "bo mam wadę postawy". To niewiarygodne - oburzała się nauczycielka. Michał Sutkowski nie pozostał w tej dyskusji bierny. - Zdarzają się nadużycia. Istnieje coś takiego jak zdrowy rozsądek i ten zdrowy rozsądek chyba lekarza zawiódł. Problem w dużej mierze opiera się na świadomości i odpowiedzialności. Niestety w niektórych środowiskach lekarze są poddawani silnym naciskom ze strony rodziców. Widząc ten problem, niektórzy tej presji ulegają. Tak już jest, że na każdą akcję jest kontrakcja. Trzeba edukować - przekonywał prezes KLR, który sam na swoim koncie ma ponad 50 przebiegniętych maratonów - Problem można rozwiązać tylko dzięki dobrej współpracy między szkołą, nauczycielami, rodzicami i lekarzami.

WF dla każdego

Nikt nie miał wątpliwości, że sport oraz zajęcia wychowania fizycznego budują charakter, uczą współpracy, wytrwałości. Jednak źle poprowadzone lekcje mogą przynieść więcej szkody, niż pożytku. - Sport nie musi kształtować pozytywnych wartości społecznych, za to może stanowić pole dyskryminacji, wykluczenia społecznego, nadmiernej konkurencyjności. Problem jest szczególnie obserwowany wśród dzieci, które pochodzą ze środowisk nieco gorzej sytuowanych, wiejskich, z mniejszych miejscowości. Tam rola szkoły, wpajanie dobrych wzorców, dobrych praktyk społecznych jest nie do przecenienia. Poprzez instytucje takie jak szkoła, sport może odgrywać bardzo pozytywną funkcję. Program WF z Klasą ma ogromny potencjał zapobiegania dalszemu rozwojowi różnic społecznych - mówiła socjolożka Renata Włoch.

Rzeczywiście jednym z czołowych haseł programu jest "WF dlla każdego". Bez względu na płeć, warunki fizyczne czy możliwości finansowe. - WF nie jest dla nas przestrzenią, w której szukamy nowych talentów. Według nas w lekcjach wychowania fizycznego każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Coś, z czym będzie szedł przez całe życie - przekonywała Aleksandra Saczuk.

Postacią niezwykle inspirującą stał się minister Adam Korol - były wioślarz, mistrz olimpijski, czterokrotny mistrz świata, który w dzieciństwie miał problemy z nadwagą. Świadomość tego popchnęła go do regularnego uprawiania sportu. - Jako dziecko bardzo źle wyglądałem, w wieku 13 lat wziąłem się za siebie i mocno zaangażowałem w treningi - wspomina minister. Obecnie aktywna jest cała jego rodzina. Wraz z żoną biega w maratonach, syn trenuje piłkę nożną, a córka uczęszcza do sekcji lekkoatletycznej. - Moje dzieci obserwują nas i dla nich uprawianie sportu jest czymś zupełnie naturalnym - cieszył się Adam Korol.

Pod koniec debaty poruszono również kwestię oceniania i otwartości na masowy sport. - Wielokrotnie zadawano mi pytanie co jest ważniejsze: sport wyczynowy czy dziecięcy. Trzeba postawić znak równości, gdyż nie byłoby tego sportu wyczynowego bez sportu dziecięcego, masowego. Im więcej osób ćwiczy, tym większa szansa, że z tej grupy urodzą nam się w przyszłości mistrzowie - przekonywał minister sportu. Ta wypowiedź wzbudziła jednak kontrowersję. - WF w szkole ma pełnić funkcję kompensującą. Trzeba wpajać dzieciom zdrowe praktyki. WF nie służy temu, żeby tworzyć mistrzów, a zdrowe społeczeństwo, które oddaje się nie sportowi, a aktywności fizycznej - mówiła Renata Włoch.

Podsumowanie

Debata, którą zorganizowano podczas inauguracji oparła się na kilku ważnych i niezwykle aktualnych tematach: nowelizacje dotyczące oceniania na lekcjach WF-u, zwolnień lekarskich, żywienia w szkole. W czasie dwóch godzin przedstawiciele szkół mogli wyrażać swoje myśli, wątpliwości i dyskutować z pozostałymi członkami debaty. Rozmówcy nie zawsze się ze sobą zgadzali, jednak wszystkim przyświecała ta sama myśl: chęć działania na rzecz poprawy zdrowia dzieci i młodzieży. Jednak bez otwartości i chęci współpracy rewolucja nie będzie możliwa. - W całej tej dyskusji jaka szkoła powinna być, jak powinna się zmieniać, mam przekonanie, że kładziemy zbyt duży ciężar na barki placówek. Szkoła nie jest samotną wyspą. Szkoła nie może funkcjonować wbrew zwyczajom rodziców, środowiska. Jeśli szkoła nie zostanie otwarta, jeśli nauczyciele nie będą mieli sprzymierzeńców w swojej pracy, nie uda wam się wychować dzieci wbrew ogólnym trendom. Musimy mieć zgodę rodziców i pewność że wszyscy mamy te same cele - ostrzegła wiceminister Joanna Berdzik.

Po debacie odbyły się warsztaty dla uczestników inauguracji:

WF dla każdego - o angażowaniu dzieci i młodzieży w rozwój kultury fizycznej w szkole. Jak włączyć i wzmocnić wszystkich uczniów i uczennice - również tych mniej wysportowanych i mniej zmotywowanych? Jak pokonać ograniczenia i zorganizować "wielkie" wydarzenie dla wszystkich, mimo małej sali gimnastycznej? Jak i dlaczego rozruszać uczniów na przerwach i innych lekcjach?

Moda na zdrowie - o edukacji zdrowotnej, prawidłowym żywieniu i mądrym wprowadzaniu zmian w stylu życia. Jak uczyć o jedzeniu, by prowokować do myślenia i świadomych wyborów?

Sportowy region - o korzyściach WF-u poza murami szkoły. Jak wykorzystać przestrzeń, infrastrukturę i potencjał regionu do prowadzenia bardziej urozmaiconych lekcji WF-u? "Pieszo z kijami przez historię i sztukę" - jak łączyć WF z innymi przedmiotami?

Głos uczniów na WF-ie - o otwartości na postulaty oraz potrzeby dzieci i młodzieży. Czy i dlaczego warto rozmawiać z uczniami? Jak zaangażować uczniów i przeprowadzić szkolną debatę? Co zrobić, żeby uczniowie czuli się współodpowiedzialni za lekcje WF-u?

Dyrektor Liderem WF - o wykorzystywaniu potencjału nauczycieli i lekcji WF-u. Jak motywować i doceniać wuefistów? Jak rozwijać kulturę fizyczną w szkole? Jak w praktyce wprowadzać w szkole zmiany dotyczące wychowania fizycznego i zdrowia - o rewolucji sklepikowej, modyfikacjach dotyczących oceniania i zwalniania z lekcji WF-u.

Trwają zapisy do III edycji WF-u z Klasą

Akcja wspiera nauczycieli w rozwijaniu kultury fizycznej uczniów i przyczynia się do wypracowania pomysłów na nowoczesne lekcje. 1 września ruszyła trzecia edycja, która potrwa do 31 sierpnia 2016 roku. Dołączyć do akcji można do 11 października. W dwóch poprzednich edycjach w programie uczestniczyło łącznie 3000 szkół z całej Polski. Program prowadzony jest przez Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z "Gazetą Wyborczą" i Sport.pl, współfinansowany ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. Program objęty jest honorowym patronatem minister edukacji narodowej oraz ministra sportu i turystyki. Więcej o akcji przeczytasz na stronie www.wfzklasa.pl .