Komunikacja rodzic-nauczyciel. Jak zbudować dobre relacje?

Współpraca z rodzicami to jedna z najważniejszych, a także często najbardziej zaniedbanych sfer dotyczących pracy nauczycielskiej. Jednakże jest ona niezbędna, wszak wychowywanie dziecka nie może opierać się na dwóch, odrębnych wizjach. Szkoła i dom rodzinny stanowią główne filary mające na celu wspieranie rozwoju ucznia. Wspólnie wypracowane cele, znajomość problemów dziecka, jego mocnych i słabych stron są niezbędne, aby w najbardziej efektywny sposób wdrażać działania pedagogiczne.

Każda koncepcja nauczyciela, nawet ta najbardziej niesamowita, nie będzie miała racji bytu, jeśli nie zostanie zaakceptowana przez rodzica. Wiele niesnasek rodzi się jednak nie ze złej woli opiekuna prawnego dziecka, ale z powodu braku odpowiedniej komunikacji obu stron. Rodzic posyłając dziecko do szkoły, powierza je specjalistom. Jeden jest bardziej chętny do uczestniczenia w życiu szkolnym, inny mniej. Lecz nawet ten, którego nazywamy "roszczeniowym" przyklaśnie naszym pomysłom, jeśli nam zaufa. A zrobi to, jeśli pokażemy mu, że jesteśmy tego zaufania godni. Jak to zrobić?

Organizowanie rodzinnych imprez

Sportowe festyny, zawody, pikniki są fantastyczną okazją do zabawy, poznania siebie nawzajem, a także sposobem na to, by ukazywać rangę aktywnego spędzania czasu razem. - WF musi angażować rodziców. Przecież to oni w pierwszej kolejności powinni dawać przykład swoim pociechom. W tym zabieganym życiu ruch jest odskocznią od wielu problemów. Jest też sposobem na spędzanie czasu wspólnie. Powinniśmy motywować rodziców do aktywności. My organizowaliśmy konkursy Aktywnej Rodziny: podczas ferii uczniowie fotografowali się z rodzinami podczas aktywności. Najlepsze zdjęcia i najwięcej form ruchu było nagradzane karnetami na obiekty sportowe. Poza tym organizowaliśmy wspólne zabawy i ćwiczenia dla całych rodzin - mówi Anna Kaźmierczak, nauczycielka WF-u.

Debaty dla rodziców i nauczycieli

- Żadna szkoła nie uczy współpracy z rodzicami, tego trzeba się nauczyć poprzez rożnego rodzaju kompromisy. Mnie się jeszcze nie udało osiągnąć tego poziomu, ale jestem na dobrej drodze, gdyż wiem jak z nimi rozmawiać. Trzeba organizować pogadanki, spotkania, chwalić za włożoną pracę, prosić o pomoc w dalszych działaniach, pytać, czego oczekują ode mnie, no i dać od siebie tyle, ile dają rodzice - mówi WF-istka Marlena Waga. Warto zatem regularnie organizować spotkania, podczas których obie strony będą miały szanse się wypowiedzieć. Debata musi być odpowiednio wcześniej zapowiedziana, powinna mieć również temat przewodni i cel, który chcemy dzięki danemu spotkaniu zrealizować. W przeciwnym razie zrobi nam się chaos, a uczestniczący wrócą do domu z poczuciem zmarnowanego czasu. Podczas debaty ważna jest jednak przede wszystkim umiejętność rozmowy. Bez oceniania, obwiniania, za to z gotowością na słuchanie i chęć wspólnego rozwiązywania problemów.

Otwarte lekcje

Lekcje realizowane przy udziale rodziców nie powinny być jedynie narzędziem potrzebnym do "zaliczenia" awansu zawodowego. To także przecież świetna okazja, aby rodzice zobaczyli co tak naprawdę robicie na zajęciach. Jeśli macie się czym pochwalić, zróbcie to! Ponadto otwarte lekcje pokazują dzieci w innym świetle. Rodzice po takich zajęciach są bardzo często zaskoczeni, o czym świadczą komentarze "to mój syn tak potrafi?", "moja córka przy mnie nie robi takich rzeczy, bo się boi". Warto jednak zadbać o pozytywną atmosferę podczas lekcji pokazowych. Jeśli jest taka możliwość, przygotuj również zabawy, które uczeń może realizować z opiekunem. Mały poczęstunek i atmosfera radości oraz serdeczności z całą pewnością umili wspólnie spędzony czas.

Zamiana ról

- W naszej szkole rodzice czasem prowadzą lekcje wychowania fizycznego na sali gimnastycznej lub w miejscu swojej pracy. Wówczas na specjalne zaproszenie udajemy się na korty ziemne, strzelnicę golfową, do klubu fitness czy do klubu żeglarskiego. Lekcje, które rodzice poprowadzili w szkole mają charakter zarówno praktyczny, jak i teoretyczny. Rodzice moich uczniów poprowadzili lekcje boksu, jujitsu, zapasów, hokeja, samoobrony, lekkoatletyki. Wspierali nas również dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z dietetyki, kardiologii, ginekologii, fizjoterapii, pediatrii. Nieoceniona jest ich pomoc w organizacji Dnia Zdrowia, Sportu czy Festynów - mówi pani Beata Ostaś-Rupa. Jak widać, tego typu zajęcia nie muszą być oparte wyłącznie o gry sportowe lub ćwiczenia usprawniające. Dobrze jest w tej kwestii otworzyć się na różne dziedziny, które nawet pośrednio wiążą się z dbaniem o zdrowie.

Zaangażowanie rodziców w organizację lekcji sprawia, że rodzic zaczyna doceniać waszą pracę oraz ma poczucie, że jest częścią jednej drużyny. Oczywiście powodzenie zajęć zależy w dużej mierze od nauczyciela. To ty jesteś specjalistą, nie wolno więc zostawić rodzica samego z dziećmi. Gość musi czuć twoje zaangażowanie i pomoc w zakresie przeprowadzenia lekcji.

Prowadzenie nauczycielskiego bloga

Pisanie relacji z bieżących wydarzeń jest trochę czasochłonne, ale z całą pewnością się opłaca. Rodzice lubią wiedzieć co się dzieje w szkole, a nie zawsze mają czas i śmiałość, by wypytywać o to nauczyciela.

Blog nie musi być bardzo rozbudowany. Czasem wystarczy kilka zdań i zdjęcia, które obrazują dane wydarzenie. Wysiłek niewielki, a efekty mogą zaskoczyć.

Mów tak, aby słuchali. Słuchaj tak, aby mówili

Komunikowanie się bywa trudne, szczególnie, gdy w rozmowie wypływają wątki, które rozbudzają emocje. Aby jednak porozumieć się z opiekunem dziecka, trzymaj się kilku zasad:

Buduj atmosferę zaufania. Rodzic ocenia cię już podczas pierwszego spotkania, później ma szansę rozbudować sobie twój obraz. Dobrej komunikacji nie buduje się zatem w jeden dzień. Staraj się od początku utrzymywać kontakt z rodzicem. Witaj się, uśmiechaj, regularnie mów o postępach ucznia. Podczas spotkania patrz rozmówcy w oczy, wyrażaj emocje w sposób szczery, ale i umiarkowany (radość, dumę, zmartwienie, zaniepokojenie).

Ustal warunki współpracy. Rodzic musi mieć jasność, że może do ciebie się zwrócić w każdej sytuacji. Powinien też wiedzieć, w jaki sposób może się z tobą kontaktować. Opiekunowie potrafią wkraczać w czasie lekcji i żądać rozmowy natychmiast, nie mając świadomości, że ty masz za zadanie w tym czasie obserwować grupę uczniów.

Pozwól rodzicom wyrażać swoje potrzeby. Nie planuj wszystkiego na sztywno. Być może rodzice chcieliby się angażować w lekcje WF-u? Może mają swoje pomysły i rozwiązania na problemy szkoły? Doceń każde zdanie wyrażone przez "twoich" rodziców.

Słuchaj. Czasem rodzice też nie mają z kim porozmawiać o swoich problemach. Nie uciekaj od tego. Jeśli zdecydowali się właśnie tobie opowiedzieć o tym co ich trapi, to znaczy, że mają do ciebie zaufanie.

Nie okazuj wyższości. A także nie oceniaj, nie krytykuj. Taka postawa nie zachęca do rozmowy, wręcz przeciwnie, stawia gruby mur między dwiema stronami. Nie podoba ci się to, co robi rodzic? Spróbuj zrozumieć jego motywacje, okaż mu, że zależy ci przede wszystkim na dobru dziecka. Strzelacie do jednej bramki, jednak nikt z was nie jest tu kapitanem.

Bądź asertywny. Ludzie potrafią zachowywać się nieobliczalnie, szczególnie gdy są rozemocjonowani. Słuchaj tego, co ma ci do przekazania rodzic, ale pokaż mu, że wiesz co robisz. Nie dawaj się również wciągać w rozmowy oczerniające innych nauczycieli. To podważa twoją wiarygodność, a także szkoły.

Nie bój się przekazywać złych informacji . Są rzeczy, które ty wychwycisz, a rodzic nie. Przekazuj i dobre i złe informacje. Wyraź swoje zaniepokojenie, ale wstrzymaj się od oceniania sytuacji szczególnie, gdy nie masz odpowiedniej wiedzy dotyczącej ewentualnych wydarzeń, które np. miały miejsce w domu.

Chwal uczniów. W szczególności gdy widzisz, że dane dziecko boryka się z niskim poczuciem własnej wartości. Pokazuj rodzicom, do czego zdolne jest ich dziecko. To naprawdę działa!

Program WF z Klasą

WF z Klasą to program, który wspiera nauczycieli WF-u i daje im inspirację do prowadzenia bardziej zróżnicowanych i atrakcyjnych lekcji, które są przyjemnością dla każdego. Promuje zdrowy tryb życia, zdrowe odżywianie, aktywizację uczniów mniej sprawnych, równe traktowanie chłopców i dziewcząt oraz zaangażowanie społeczności lokalnej w sportowe życie szkoły. Program prowadzony przez Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z "Gazetą Wyborczą" i portalem Sport.pl, współfinansowany ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. Program objęty jest honorowym patronatem Minister Edukacji Narodowej, Ministra Sportu i Turystyki i Ministra Zdrowia. Działania realizowane są przy wsparciu PGNiG. Więcej o WF z Klasą przeczytasz na stronie www.wfzklasa.pl .